به گزارش پایگاه خبری افق یزد، فکرش درگیر این بود که باشد یا نباشد. نگرانی در نگاهش موج می زد، با کلامی بریده بریده می گفت که حضورش ناخواسته است و برنامه هایش را بهم ریخته.

از یک سو نگران کودک خردسالش بود و از سوی دیگر تامین هزینه های فرزندی دیگر، او را به سوی یک تصمیم خطرناک سوق می داد و آن هم از بین بردن جنین سه ماهه اش است.

این حال و روز زنی است که هراسان در عطاری به دنبال دارویی برای سقط جنین می گردد.

قربانیان سقط جنین

حال و روز این زن را مادران زیادی تجربه کرده اند کسانی که به هر دری می زنند تا با دستان خود قاتل جان فرزندشان شوند، اما در مقابل چه بسیار زنانی که برای مادر شدن در تکاپو هستند.

به طور کلی از نظر علمی، ۱۰ تا ۱۵ درصد بارداری ها منجر به سقط  اورژانسی شده و در سطح کشور روزانه بیش از هزار  جنین با مجوز قانونی سقط می شود.

آنگونه که مسئولان استان می گویند استان یزد از نظر تعداد سقط آمار بالایی را نشان می دهد، اما دلیل آن سهولت مجوز سقط نیست، بلکه یزد مرکز و قطب درمان بیماری زنان و زایمان بوده و جمعیت بیماران استان های هرمزگان، کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان به استان یزد سرریز می شود و در بسیاری از موارد سقط های انجام شده مربوط به این جمعیت مسافر بوده ولی آمارش برای استان یزد ثبت می شود.

سقط‌های زیرزمینی بلای جان‌های بی‌گناه

برای همصحبت شدن با خانم هایی که مرتکب سقط جنین شده اند، عازم بخش زنان و زایمان برخی بیمارستان ها می شوم.

حاصل این پرس و جوها آشنایی با سه خانم است که به این گناه کبیره دست زده و هم اکنون در بیمارستان بستری هستند.

خانم محمدی زن ۴۲ ساله ای که پس از سقط جنین ناقص تحت عمل جراحی قرار گرفته بود، می گوید: داشتن ۴ فرزند و نگرانی از نگاه مردم، من را به سوی این تصمیم عجولانه سوق داد، تصمیمی که نزدیک بود جانم را بگیرد.

پریسا هم در اتاقی دیگر از درد به خود می پیچید و بارداریش در دوران نامزدی را مانعی برای نگه داشتن جنین خود می داند، غافل از اینکه با این اقدام اشتباه تا ابد حسرت داشتن فرزند را خواهد داشت.

زندگی کارگری، خانه اجاره ای و درآمد پایین هم مهناز را برای از بین بردن فرزند سوم مصمم کرده بود اما اکنون به دلیل خونریزی زیاد با مرگ دست و پنجه نرم می کند.

حال و روز این مادرانی که به صورت زیرزمینی روی به سقط آورده اند ما را به سمت آمارها می برد.

سقط های زیرزمینی در کشور، آمار غیررسمی ۳۶۰ تا ۷۳۰ هزار نفر در سال را نشان می دهد اما برخی برآوردها این رقم را زیر ۲۰۰ هزار نفر تخمین می زنند.

این نوسان بسیار بالای آمار به  میزان مصرف داروی سقط جنین برمی گردد.

مادرانی که با سقط به سوی مرگ گام برمی دارند

سقط های جنایی یا عمدی بیش از یک سوم سقط ها را تشکیل می دهد و حتی در برخی از استانها گاهی تعداد سقط ها با تعداد موالید برابر می شود.

حدود پنج درصد از مرگ مادران به دنبال سقط های زیر زمینی رخ می دهد و این سقط ها، سالانه ۷۰ هزار زن را به کام مرگ می کشاند.

مسئولان بهداشتی می گویند که داروهای سقط فقط کاربرد منحصر به فرد برای سقط ندارند و بعضاً برای درمان ناباروری هم استفاده می شوند.

استفاده دوگانه داروهای سقط سبب شده تا این کاربرد دوگانه، پوششی باشد برای گریز از مجازات.

مثلا داروی سقط برای بیماری های گوارشی هم استفاده می شود، اما این دارو در حوزه گوارش، داروی رده هفتمی است و چندان کاربردی ندارد.

به هر حال، صرف مصرف آن برای درمان گوارش، محملی شده است برای پوشیده نگه داشتن کاربرد آن در حوزه سقط جنین.

آنگونه که معاون بهداشتی وزارت بهداشت می گوید: ۸۰ درصد مادرانی که سقط غیر قانونی می کنند دچار آسیب جدی جسمی می شوند.

دکتر رئیسی ادامه می دهد: خونریزی شدید، عفونت، آسیب به رحم، آسیب به اندام‌های داخلی مثل قلب، کلیه و کبد، ناباروری و حتی مرگ، عواقب سقط های زیرزمینی است که البته سودهای کلانی برای مافیای سقط جنین دارد.

بازار سیاه سقط جنین و گردش مالی آن

آذر، کارشناس مامایی است و در مطبش کار سقط‌های غیرقانونی را انجام می‌دهد.

به همراه یک خانم باردار و در نقش متقاضی سقط به مطب او می رویم تا در جریان کیفیت سقط جنین قرار بگیریم.

قیمت سقط در این مطب ثابت نیست. او می‌گوید برای اینکه قیمت سقط را بدهد، باید اول سونوگرافی فرد باردار را ببیند و با توجه به مدت زمان بارداری و مشکلات زمینه‌ای قیمت را اعلام کند.

آذر می‌افزاید: البته اگر همه چیز نرمال باشد زیر سه ماه تقریبا ۳۰ میلیون و بالای ۴ ماه آن هم تنها یک هفته بیشتر از ۴ ماه با مبلغ ۱۲۰ میلیون کار را انجام می‌دهد.

این ماما اطمینان می‌دهد تمامی وسایل مورد نیاز را در مطب دارد و هیچ جای نگرانی برای خون‌ریزی بعد از سقط و غیره وجود نیست.

در حالی که هزینه سقط قانونی بین ۱۵ تا ۳۰ هزار تومان است، برای سقط غیرقانونی بیش از ۲ هزار برابر پرداخت می شود.

سود بالا در این زمینه سبب شده، باندهای مافیایی در این زمینه تشکیل شود که البته این پول های سیاه و کثیف عمدتاً در راه های خلاف برای رشوه دادن و گریز از مجازات هزینه می شود.

برخورد با عاملین سقط های زیر زمینی

امثال آذرها در جامعه به راحتی کار می کنند و حتی بدون ترس و نگرانی کسانی هم که مردد به سقط هستند را به سوی قتل جنین‌شان ترغیب می کنند، اما چرا شناسایی این افراد سخت است؟

بازپرس دادسرای عمومی انقلاب یزد می گوید: از آنجایی که اغلب سقط ها در منزل صورت می گیرد و کسانی هم که روی به مراکز سقط می آورند معمولا گزارش یا شکایتی نمی کنند کار شناسایی و به تبع آن برخورد را سخت کرده است.

بهروز زارع بیدکی راههای شناسایی و برخورد در حال حاضر را گزارش های مردمی، بازرسی از مطب یا محل، کشف داروها یا وسایل سقط و یا تراکنش های مالی عنوان می کند.

وی ادامه می دهد: امسال برخوردها نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد افزایش یافته و برای ۲ پزشک و یک آرایشگر پرونده تشکیل داده ایم و البته یک مطب و مرکز زیبایی هم پلمب شده است.

زارع بیدکی مشکلات اقتصادی را مهمترین عامل روی آوردن خانواده ها به سقط می داند و حل مشکلات معیشتی با در نظر گرفتن مشوق های لازم  را یکی از راهکار کاهش سقط جنین در جامعه عنوان می کند.

بازپرس دادسرای عمومی انقلاب یزد لزوم نظارت بر پزشکان از سوی دانشگاه علوم پزشکی، فرهنگ سازی و آموزش های اجتماعی و فراهم کردن شرایطی برای تخفیف جرم و حتی تشویق خانواده هایی که اقدام به سقط کرده و حال پشیمانند جهت شناسایی عاملین اصلی  را از دیگر راهکارهای موثر در کاهش سقط جنین در جامعه ذکر می کند.

سقط جنین یا قتل فرزند؟

عموم مردم گمان می کنند، جنین خصوصا در هفته های ابتدایی تنها لخته ای خون است و نمی دانند از بین بردن عمدی جنین با قتل فرزند هیچ تفاوتی ندارد، موضوعی که با وجود نهی‌ شرعی و اخلاقی، بسیار در کشور جدی است.

جنین حتی در سه ماهه اول، شأن انسانی دارد که حتی در محتوا و روایات شرعی ما از حقوق انسانی برخوردار بوده  و از بین بردن آن در هفته‌های اولیه نیز  به شدت نهی شده‌ است.

طبق آیات و روایات و احکام، سقط در زمانی که نطفه انعقاد پیدا کرده است، دیه‌ای برابر با ۲۰ دینار طلا، در مرحله بعد و ۴۰ روز بعد از انعقاد نطفه، علاوه بر حرمت، ۴۰ دینار طلا ، در مرحله بعد که « مضغه» نام دارد، باید ۶۰ دینار طلا پرداخت شود.

اگر بر مضغه استخوان روییده باشد، ۸۰ دینار طلا دیه و اگر نوزاد تام‌الخلقه باشد اما هنوز روح در آن دمیده نشده باشد، دیه آن ۱۰۰ دینار طلا و در نهایت، برای جنینی که خلقتش در رحم مادر تکمیل شده و روح نیز در آن دمیده شده است، در صورت سقط جنین، دیه آن برابر با دیه کامل یک انسان است.

بنابراین سقط جنین یکی از کارهای خلاف شرعی است و فرقی نمی‌کند در چه مرحله‌ای اتفاق بیفتد، فقط شدت و ضعف آن فرق می‌کند.

روان آشفته مادران پس از سقط جنین

به طور کلی می توان گفت سقط از هر نوعی که باشد تهدیدی عمده برای سلامت زنان محسوب می شود و بیانگر شکاف هایی در بهداشت عمومی جامعه است.

شواهد نشان می‌دهد سقط جنین علاوه بر آسیب به سلامت جسم باعث آسیب به سلامت روان مادر نیز می شود. در مورد بعضی خانم‌ها، این هیجانات منفی می‌توانند بسیار قوی باشند و ممکن است در عرض چند روز یا بعد از چند سال رخ بدهند.

این واکنش روحی و روانی، نوعی اختلال استرس پس از سانحه است که احتمالا علائم افسردگی، تغییرات در خلق و خو و بی انگیزگی، کاهش سطح انرژی، کاهش میزان تمرکز، تغییرات وزن، اختلال در خواب و کابوس دیدن، یادآوری صحنه‌های سقط جنین، افزایش استرس و اضطراب، احساس گناه، اختلال در روابط زناشویی، رو آوردن به مواد مخدر و الکل و در موارد شدیدتر تصمیمات خودکشی را به دنبال دارد.

خانم محمدی  و پریسا با کوله باری از پشیمانی می گویند: اگر می دانستیم سرنوشت مان این است هرگز این تصمیم نادرست را نمی گرفتیم.

این حرف بسیاری از مادرانی است که فرزند خود را قربانی دلایل قابل حل و گذرا کرده اند.

مامایی که شاهد گفتگوی من با این مادران بود می گوید: مشکلات اقتصادی، رسیدن به تعداد فرزند دلخواه، ناآگاهی از تبعات سقط، عدم آشنایی با مراکز مشاوره و حکم شرعی سقط جنین بیشترین دلیلی است که مادران را به سمت سقط های زیرزمینی می کشاند.

نقش دولت در جلوگیری از سقط جنین

کارشناس دفتر امور زنان استانداری با اشاره به اینکه سقط جنین عمدی تبعات زیادی برای خانواده و اجتماع دارد می گوید: انتظار می رود دست اندرکاران بهداشتی، گروههای پرخطر جامعه را شناسایی نموده و آموزش های لازم و مشاوره های فردی در جهت آگاه سازی بیشتر و تغییر نگرش و باورهای آنان در خصوص عوارض وخیم ناشی از سقط عمدی را ارائه نمایند.

نصیری زاده با بیان اینکه ۶۰ درصد پروسه مقابله با سقط جنین مربوط به امر آگاه سازی اجتماعی است، ادامه می دهد: گرچه در این حوزه اقدامات فرهنگی تا حدودی صورت گرفته اما کافی نیست.

وی تصریح می کند: ساخت مستندهای فرهنگی در راستای ترویج فرزندآوری، آگاه سازی مردم در مورد حرام بودن سقط جنین حتی جنین حاصل از روابط نامشروع، از بین بردن قبح اجتماعی داشتن فرزند سوم به بعد و بارداری زیر سن ۲۰ سالگی و بالای چهل سالگی و … از جمله کارهای فرهنگی با هدف کاهش یا پیشگیری از سقط جنین است.

علاوه بر راهکارهای فرهنگی، حاکمیت در الزام آور کردن قوانین فرزندآوری و بازدارندگی سقط جنین عمدی نقش اساسی دارد و باید به طور جدی با تبلیغات سقط جنین در فضای مجازی و هر گونه مطب، داروخانه و یا مرکزی که داروی سقط جنین در آن یافت می شود برخورد کند.

«نفس»، جایی برای نجات جان‌های بی گناه

آنچه دیدم و شنیدم در نهایت من را به جایی کشاند که امید را به خانواده‌ها هدیه می داد و چه بسیار پدر و مادرهایی که با نگه داشتن فرزندی که روزی او را نمی خواستند، حالا شکر گزارند.

مرکز نفس یزد (نجات فرزندان سقط)  طی دو سال فعالیت خود توانسته ۴۲۵ نفر را از سقط منصرف کند، این را مدیر مرکز نفس می گوید.

محمد احسانی بیان می کند: این مرکز در سال ۱۴۰۱ با همکاری فعالین بسیج جامعه پزشکی یزد راه اندازی شده و توانسته بیش از ۵۵ درصد از افراد خواهان سقط را از تصمیم خود منصرف کند.

وی می افزاید: اغلب کسانی که به دلیل مشکلات اقتصادی تصمیم به سقط داشته اند، مورد حمایت قرار گرفته و با پرداخت هزینه های زایمان، بسته های معیشتی ماهیانه، پوشاک و … در حد توان از آنها حمایت کرده ایم که البته با حضور خیرین این کمک ها بیشتر نیز خواهد شد.

مدیر مرکز نفس یزد در حالی که تاثیر مشاوره بر کاهش سقط جنین را ۶۰ درصد بیان می کند با گلایه از ضمانت پایین اجرای قانون، ابهام در قانون و بده بستانهای مسئولین سخن می گوید.

احسانی ادامه می دهد: در حال حاضر تعداد ۱۱ «مرکز مردمی نفس» در تمامی شهرستان ها‌ی استان فعال است و مادرانی که تصمیم به سقط با دلایل متعدد دارند می‌توانند با تلفن گویای ۲۴ ساعته مرکز نفس به شماره ۸۲۸۵۲۸۴۲۰۲۱ و یا شماره ۰۹۱۳۰۶۵۰۶۳۸ تماس حاصل کنند.

رشد و بالندگی کشور، آرزوی هر ایرانی است

کشوری که روزی شعار «فرزند کمتر، زندگی بهتر» را فریاد می زد حالا با پدیده ای به نام سالمندی روبرو شده و با ادامه این روند معیوب تنها تا چند سال دیگر یک سوم جمعیت آن سالمند می شود.

زنگ خطری که سالهاست به صدا درآمده و از تاکیدات رهبر معظم انقلاب است، چرا که در جامعه سالمند نه تنها از رشد و پیشرفت خبری نیست بله بسیار شکننده و پرهزینه خواهد بود.

با اجرای برنامه های فرهنگی، قانون محکم و غیر قابل اغماض، برخورد جدی با عاملان غیر قانونی سقط جنین، حمایت بی دریغ از خانواده هایی که به هر دلیلی خواهان سقط هستند می توان آمار قریب  ۷۰۰ هزار سقط غیر قانونی در کشور را کاهش داد و بر میزان تولدها افزود.

گرچه در سالهای اخیر اقدامات موثر و مختلفی در راستای فرزند آوری انجام شده، اما این اقدامات کافی نبوده است.

آنچه مسلم است ترغیب به فرزند آوری، فرهنگ سازی و آگاهی بخشی از اینکه پیشرفت کشورهای جهان اول به پشتوانه ی همین نیروی جوان و جمعیت بالاست از یک سو و افزایش برنامه های حمایتی و بهبود وضعیت معیشتی و اقتصادی جامعه از سویی دیگر را می طلبد.